Photo by Michael Jeffords.

February 1, 2024

Wapiti Walkabout

Dzikie łosie podczas niedawnego spaceru po Illinois były krótkotrwałymi celebrytami i przypomnieniem dawnych czasów. Łosie (Cervus canadensis) znane są pod wieloma nazwami, w tym jeleniem, cerfami, Wapiti, Heȟáka, Omashkooz i wieloma innymi. W grupie łosi zwykle nazywa się stadem, ale mogą być także nazywane gangiem. Minęło bardzo wiele czasu od kiedy stado łosi wędrowało przez Illinois, co czyni tego pojedynczego łosia godnym napisania historii.

Historyczny Zasięg Łosi w Illinois

Według Hoffmeistera, w swojej książce “Ssaki Illinois”, wyprawa ojca Marquette’a z 1673 roku stwierdziła, że łosie są powszechne wzdłuż rzeki Illinois, a relacje innych odkrywców z lat 1700 wskazują, że łosie wciąż były powszechne w tamtym czasie na terenach obecnie znanych jako Illinois. Jednakże sytuacja ta zmieniła się w XIX wieku. Illinois stało się stanem w 1818 roku, a łosie były już wówczas rzadkie. Hoffmeister donosił, że łosie były rzadkie i niemalże zniknęły z północnej części stanu do lat 20. XIX wieku, a z południowej części stanu do lat 30. XIX wieku. 

A timeline indicating the progression of elk becoming extirpated from Illinois.

Dziś nie ma dzikich populacji łosi w Stanie Preriowym. Chociaż istnieją łosie trzymane w niewoli przez prywatnych właścicieli ziemskich, te zwierzęta nie są zarządzane przez Illinois Department of Natural Resources (IDNR). Ponadto łosie nie są obecnie chronione przez Kodeks Przyrody Illinois.

Historyczna Podróż

Jesienią byki jelenia koncentrują się na znalezieniu partnerki. Mniej dominujące samce, nie mające nadziei na rozmnażanie się z lokalnymi samicami, często podróżują w swojej próbie prokreacji. Niektórzy podróżują dalej niż inni.

Od września do grudnia 2023 roku, młody byk jelenia z trzody z Wisconsin Black River Falls odbył historyczną podróż, przemierzając południowo-wschodnią część Wisconsin i docierając do północnego Illinois. Było to pierwsze udokumentowane wystąpienie dzikiego jelenia w stanie Illinois od ponad 150 lat.

Elk #357 was captured by a trail camera in LaSalle County, Illinois.
Łoś o numerze 357 został uchwycony przez aparat leśny w hrabstwie LaSalle, w stanie Illinois. Zdjęcie dzięki uprzejmości Steve’a Zielezinskiego.

Biolodzy z Departamentu Zasobów Naturalnych Wisconsin (Wisconsin Department of Natural Resources, DNR) byli w kontakcie z IDNR w sprawie 3,5-letniego jelenia. Wisconsin DNR oznaczyło jelenia kolczykiem o numerze 357 jako cielaka i monitorowało jego podróż przez Wisconsin. Po raz pierwszy został zgłoszony w Illinois podczas drugiego sezonu polowań na jelenie (30 listopada – 3 grudnia 2023 roku) i został zarejestrowany na kilku kamerach polowych, w tym jednej zainstalowanej w pobliżu miejscowości Pecatonica w hrabstwie Winnebago. Następnie jeleni ruszył na południe, z dokumentowanym zdjęciem w okolicy miejscowości Newark w hrabstwie Kendall.

13 grudnia 2023 roku jego niemal 300-milowa podróż zakończyła się gwałtownie, gdy Policja Stanu Illinois i Departament Transportu Illinois (IDOT) potwierdzili, że jelen został potrącony i zabity na południowym pasie autostrady Interstate 55, tuż przed zjazdem na autostradę Interstate 80. Załoga konserwacyjna IDOT usunęła około 600-funtowe zwłoki za pomocą dużego ciężkiego sprzętu. Ponieważ jelen był oznakowanym dzikim zwierzęciem, a nie uciekinierem z hodowli jeleni, które są podległe Illinois Department of Agriculture, pozostałości zostały przekazane IDNR.

Skąd On Przyszedł

Wisconsin Public Radio poinformowało, że łoś o numerze 357 rozpoczął swoją nieszczęsną wędrówkę we wrześniu 2023 roku, kiedy Wisconsin Department of Natural Resources zaczął otrzymywać zgłoszenia o byku pojawiającym się w nietypowych miejscach, w tym w miastach i na głównych drogach. Łoś stał się swoistą lokalną celebrytą w Wisconsin, podróżując z miejsca swojego urodzenia na wiejski hrabstwo Marathon, następnie przez okolicę Wausau, na północny zachód do hrabstwa Taylor, idąc na południe przez hrabstwo Columbia i ostatecznie znajdując się niedaleko Madison, Wisconsin, przed przekroczeniem niewidocznej granicy stanowej do północnej Illinois.

A map of Wisconsin and northern Illinois showing the location of the Black River Elk Herd in central Wisconsin and the location of elk #357 when it was struck near Joliet, IL.
Łoś o numerze 357 podróżował z hrabstwa Marathon w stanie Wisconsin, przez południową część Wisconsin i północną Illinois, zanim został potrącony koło Joliet, Illinois, w grudniu 2023 roku. Mapa dzięki uprzejmości Sarah Marjanovic.

Ten łoś rozpoczął życie w hrabstwie Jackson, w stanie Wisconsin, jako część stada z Black River Falls. Podobnie jak w Illinois, łosie zostały wytępione w Wisconsin do lat 80. XIX wieku. Wprowadzenie ponowne łosi w Wisconsin rozpoczęło się w 1989 roku. Pierwsze reintrodukcje łosi tam miały miejsce w maju 1995 roku. Biolodzy uwolnili 25 łosi w dystrykcie Great Divide w lesie narodowym Chequamegon-Nicolet niedaleko Clam Lake. W latach 2015 i 2016, 73 łosie z południowo-wschodniego Kentucky zostały uwolnione we wschodnim hrabstwie Jackson w stanie Wisconsin, tworząc stado Black River Falls. W latach 2017 i 2019 biolodzy uwolnili łącznie 91 łosi w lesie stanowym Flambeau River w hrabstwie Sawyer, aby zwiększyć liczbę stada i uzupełnić różnorodność genetyczną populacji z Clam Lake.

Ponieważ łoś pochodził z hrabstwa w stanie Wisconsin, w którym występuje Przewlekła Choroba Ostrą (CWD), i przemieszczał się przez kilka hrabstw w stanie Illinois, gdzie również wykryto przypadki tej choroby, biolodzy z IDNR przeprowadzają testy na pozostałościach.

Włóczęga Wapiti

Elk #357 przyszedł na przedwczesny koniec, ale możliwe, że w przyszłości zobaczymy inne samce jelenia wirginijskiego z Wisconsin, którzy podejmują podobne podróże. Jelenie preferują otwarte lasy w pobliżu łąk. W stanie Illinois populacja jeleni miałaby najlepszą szansę na przetrwanie w południowym Illinois lub w wybranych obszarach wzdłuż rzek Mississippi lub Illinois. Dla ciekawych IDNR nie ma obecnie planów reintrodukcji jeleni do Illinois ze względu na niskie zaangażowanie interesariuszy i potencjalne zagrożenie ze strony przewlekłej choroby odpadowej.

Jeśli kiedykolwiek będziesz na tyle szczęśliwy, by zobaczyć jasnobrązowe zwierzę, które jest około trzy razy większe od białego jelenia ogoniastego, z ciemnobrązową grzywą na szyi i wyraźnym beżowym plamkowaniem na tyłku, zrób zdjęcie (oczywiście z bezpiecznej odległości!). Jak w przypadku każdego dużego zwierzęcia, mądrze jest szanować przestrzeń jelenia, ponieważ byki jelenia mogą ważyć od 600 do 900 funtów i mierzyć 5 stóp lub więcej w kłębie. Jeśli inny dziki jeleń dotrze tak daleko jak Illinois, będzie potrzebował miejsca, aby móc próbować nawigować po naszej sieci dróg i autostrad podczas swej wędrówki.


Laura Kammin jest specjalistką ds. zasobów naturalnych w Narodowym Ośrodku Badań i Edukacji nad Wielkimi Rzekami. Wcześniej pracowała w Illinois-Indiana Sea Grant, University of Illinois Extension, Prairie Rivers Network oraz Illinois Natural History Survey. Uzyskała tytuł magistra z ekologii dzikich zwierząt na University of Illinois w Urbana-Champaign.

Share and enjoy!

Submit a question for the author